چگونه فیدبک بدهیم؟ اصول و قواعد فیدبک در آموزش زبان انگلیسی

یک مثال ساده برای درک بهتر فیدبک:
تصور کنید می خواهید یک فنجان را از روی میز بردارید، از کجا تشخیص می دهید که دستتان به اندازه کافی به فنجان نزدیک شده یا نه؟

برای برداشتن این فنجان، شما از حواس خود استفاده می کنید تا  اطلاعاتی کسب کنید و فنجان را بردارید.

اولین دفعه که تلاش می کنید فنجان را بردارید، اطلاعاتی کسب می کنید که براساس آن تلاش بعدی خود را تنظیم می کنید.

این اطلاعات کسب شده فیدبک هستند و من قصد دارم در این مقاله این موضوع مهم در تدریس زبان انگلیسی را بررسی کنم.

فیدبک( بازخورد ) در آموزش زبان انگلیسی چیست؟

به آن دسته از اطلاعاتی که توسط معلم به زبان ‌آموز، و با هدف پیشرفت در یادگیری، تصحیح نکته‌ای خاص و یا تشویق زبان ‌آموز داده می شود فیدبک گفته می‌شود.

فیددبک/بازخورد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است
زیرا زبان‌آموز نیاز دارد از طرف معلم خود برای فعالیت‌هایش واکنش دریافت کند تا بتواند بهتر عمل کند.
البته این مسئله وابستگی زیادی به شخصیت هر دانش‌آموز دارد اما هرگز فیدبک دادن را فراموش نکنید.

گاهی نیاز است که اجازه دهیم زبان آموزان خودشان سعی در تصحیح اشتباهاتشان داشته باشند که این بسیار مفید و خوب است.
اینکار را اینگونه می‌توانید انجام دهید که مثلاً به او زمان بدهید تا فکر کند و اشتباهاتش را بنویسد،
برای صحبت‌های هم‌کلاسیش بازخورد بنویسد و یا برگه‌های فعالیت و یا هر چیزی را به آنها بدهید تا خودشان، خودشان یا دوستانشان را تصحیح کنند.

انواع فیدبک:

Content Based Feedback :

بازخوردی که روی محتوای کلی که بچه‌ها تولید می‌کنند به آنها می‌دهیم.

در اینجا تمرکز به روی FLUENCY هست که باید Late feedback داشته باشیم. (بازخورد را یادداشت کنیم در آخر کلاس و یا آخر فعالیت بگوییم).
هر چقدر دیرتر در صحبت زبان‌آموزان مداخله کنیم و فیدبک بدهیم، از لحاظ ارتباطات و تولید زبانی برای آنها مفیدتر است.

Language Based Feedback:

بازخوردی که روی language یا form می‌دهیم.

تمرکز به روی ACCURACY می‌باشد پس باید بازخورد Online یا On the spot correction (در لحظه) داشته باشیم.

زمانی که بچه ها در حال صحبت هستند برلی تصحیح آنها، می‌توانیم یکی از روش‌های زیر را استفاده کنیم:

• Recast : اشتباه زبان‌آموز رو بدون توضیح و کامنت و دلیل اصلاح می‌کنیم.
• Elicitation: بدون توضیح، سعی می‌کنیم زبان‌آموز رو وادار کنیم تا اشتباهش رو خودش اصلاح کند.
• Clarification Request : از زبان‌آموزان سؤال بپرسیم تا توضیح بیشتری ارائه بدهند و منظورشان را واضح تر بیان کنند.
• Metalinguistic Feedback: با آگاهی‌دادن و گوشزد کردن مجدد درباره ساختار صحیح جمله، از زبان‌آموز خواسته میشود که اشتباه خودش رو اصلاح کند.
• Explicit Correction : به صورت مستقیم و صریح، اشتباه زبان‌آموز و شکل درست اون رو بیان می‌کنیم.
• Repetition : خطاها رو با بالا و پایین کردن لحن، یا استفتده از زبان بدن برای زبان‌آموز تکرار می‌کنیم تا به اشتباه خودش پی ببره.

Supportive Feedback:

مورد بعدی Supportive Feedback ها هستند که به Praise و Encouragement ( پاداش و تشویق) مربوط می‌شود؛
اما نباید چنین برداشت کنیم که لزوماً گفتن Good, Very Good, Great و کلماتی از این دست کافی هستند.

در مورد بازخوردهای تشویقی لازم است این را بدانیم که چه زمانی و چطوری فیدبک بدهیم.
مثلاً اگر من در بازخورد از Good, Great, یا Excellent استفاده کنم، دانش‌آموز باید حتماً دلیل تشویق شدنش را بداند.
به این نوع فیدبک Work specific feedback گفته می‌شود که در آن دلیل پاداش یا تشویق برای دانش‌آموز مشخص می‌شود.

چگونه فیدبک مؤثرتری داشته باشیم؟

1. به انواع فیدبک ها توجه کنیم و بر اساس آن‌ نوع فیدبک و هدف مان از آن فعالیت تصمیم بگیریم.
2. بهتر است که فیدبک توسط خود شما صورت پذیرد تا زبان‌آموزان دیگر.
   با این حال خوب است که شما بدانید زبا‌آموزانتان دوست دارند چطور تصحیح شوند.
   توسط خودشان (Self-Correction) توسط دوستان،همکلاسی (Peer Correction) و یا توسط معلم (Teacher Correction)
3.  بازخورد خود را به شیوه‌های مختلف ارائه دهید.
   1. می‌توانید آنها را روی کاغذ بنویسید و به زبان‌آموز بدهید (Written Feedback)
   2. با تن صدای مثبت به زبان‌آموز بگویید (Verbal Feedback)
   3. از gestureها و زبان بدنتان برای نشان دادن اشتباه در جمله کمک بگیرید (Nonverbal Feedback)
   4. می‌توانید در کنار هر دانش‌آموز بنشینید و اشتباهات آنها را بگویید و به سؤالات آنها پاسخ دهید (Individual Feedback).
4. مطمئن شوید که بازخورد شما کاملاً مشخص است و دانش‌آموز متوجه اشتباهش شده و سردرگم نیست.

برای مطالعه مقاله چطور کلاس جذابی داشته باشیم و از تدریسمان لذت ببریم؟ اینجا را کلیک کنید.

اشتباهات زبان‌آموزان به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. Slips: اشتباهاتی هستند که بچه‌ها خودشان می‌توانند تصحیح بکنند و نیازی ندارد که ما تصحیح کنیم.
   مثال: وقتی می‌گویند “My sister go to school” آنها کاملا آگاه هستند که باید از goes استفاده کنند و go را به اشتباه گفته‌اند.

۲. دسته‌ای دیگر از اشتباهات هستند که بچه‌ها خودشان نمی‌توانند اشتباهاتشان را تصحیح بکنند و نیاز به توضیح دارد.

۳. Attempts : زمانی که زبان‌آموز سعی می‌کند چیزی را بگوید ولی هنوز شکل صحیح آن را نمی‌داند و یا به او آموزش داده نشده است.

چند سؤال کلی و مهم که باید در زمان Feedback و Error Correction در نظر بگیریم:

چه چیزی را باید تصحیح کنیم؟

اولین سؤال این است که چه چیزی را باید تصحیح کنیم؟
اگر بخواهیم روی هر اشتباهی که بچه‌ها انجام می‌دهند کار کنیم، هم آنها دلسرد می‌شوند و هم با کمود وقت مواجه می‌شویم.
ما باید انتخاب کنیم و ببینیم از بین آن ارورها روی کدامشان باید بیشتر تمرکز کنیم.

کی و چگونه تصحیح کنیم؟

اولین کاری که ما به‌ عنوان معلم باید انجام دهیم این است که فرق بین Accuracy و Fluency را در نظر بگیریم.

وقتی که تمرکزمان روی Accuracy هست بچه‌ها باید گرامر، لغت، و یا تلفظ خاصی که درس داده‌ایم را درست استفاده کنند و معمولاً باید Online correction یا  On the spot correction داشته باشیم و همان لحظه فیدبک بدهیم.

اما وقتی که تمرکز روی Fluency هست بیشتر روی content ( متن ) که بچه‌ها تولید می کنند تمرکز داریم،
باید بعدا به آنها فیدبک داده شود.
هر چقدر ما دیرتر مداخله کنیم و فیدبک بدهیم، به دلیل اینکه بچه‌ها communication و تولید زبانی را ادامه می‌دهند برای آنها مفیدتر است.
می‌توانیم ارورها را یادداشت کنیم و در اخر فعالیت به آنها بگوییم.

چه کسی تصحیح کند؟

بطور کلی سه نوع Correction داریم:

1. :Teacher Correction معمولا انتظار می‌رود که معلم اشتباهات را تصحیح کند.
2. Self Correction : خودشان خودشان را تصحیح کنند.
3.  :Peer Correctionدوستان و یا همکلاسی‌ها کمک کنند و تصحیح‌شان کنند.

برای فیدبک از چه تکنیکی استفاده کنیم تا به زبان آموز بفهمانیم که اشتباهی اتفاق افتاده است:

• مستقیم بگویید که  There is an error
• از Facial expression استفاده کنید
• از Gestureوحالات  استفاده کنید
• از انگشتان تان استفاده کنید، با توجه به تعداد کلماتی که در جمله وجود دارد، آن کلمه‌ای که اشتباه است را با نشان دادن انگشتان یک دست نشان بدهد که چندمین کلمه در جمله‎اش اشتباه است.
• جمله‎ی اشتباه را تکرار کنید، تا زمانی که بچه‎ها متوجه ارور شوند.
• از بچه‌ها سوال بپرسید .

نکته ای بسیار مهم:

همانطور که پیش تر گفتم لازم نیست تمام اشتباهات را تصحیح کرد چرا که با این کار باعث می‌شویم زبان‌آموزان علاقه و اعتمادبه‌نفس خودشان را از دست بدهند و در فعالیت‌های بعدی مشارکت لازم را نداشته باشند؛
پس با تمرکز بر هدف فعالیت (Accuracy/Fluency) ارور‌ها را تصحیح کنید.

وقتی به این فکر می‌کنیم که آیا ارور را تصحیح بکنیم یا نکنیم، فیدبک بدهیم یا ندهیم، باید توجه داشته باشیم که بطور کلی، منطق Error Correction این است که ما باید روی ارورهایی تمرکز کنیم که انتظار داریم زبان‌آموزانی در این سطح صحیح آنها را بدانند. اگر اروری که تصحیح می‌کنیم در حد انتظار این سطح نیست، نباید تصحیح بشود.